NOWE ZASADY PROGRAMU OD 31.03.2025
1. Cel i założenia programu "Czyste Powietrze”
Celem Programu Czyste Powietrze jest poprawa jakości powietrza poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych. Realizacja programu przypada na lata 2018-2032. Termin naboru wniosków i podpisywania umów z beneficjentami upływa 31 grudnia 2030 r. Nabór prowadzony jest w trybie ciągłym.
2. Na co można otrzymać wsparcie finansowe w ramach programu „Czyste Powietrze”?
Dotację możesz dostać na:
- wymianę kopciucha, czyli nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe,
- modernizację instalacji c.o./c.w.u.,
- ocieplenie budynku,
- wymianę okien i drzwi,
- zakup rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
- audyt energetyczny,
- świadectwo charakterystyki energetycznej.
Termin realizacji przedsięwzięcia:
Na realizację całości przedsięwzięcia przysługują 24 miesiące przy czym dla dotacji z prefinansowaniem w ramach Części 2) i Części 3): do 24 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie. Rozliczenie prefinansowanej części musi być zakończone w terminie 120 dnia od daty otrzymania zaliczki przez wykonawcę.
3. Forma Dofinansowania
Obecnie mamy dla Ciebie do wyboru dwie formy dofinansowania:
- dotację,
czyli wypłatę przyznanych środków po zrealizowaniu części lub całości inwestycji. - dotację z prefinansowaniem,
czyli wypłatę części dotacji (w formie zaliczki do 35%) przed rozpoczęciem przedsięwzięcia lub na jego początku oraz pozostałej części dotacji po zakończeniu realizacji całego przedsięwzięcia. Prefinansowanie w nowym programie Czyste Powietrze możliwe jest w podwyższonym i najwyższym poziomie dofinansowania, ale tylko przez operatora.
4. Sprawdź, czy dotacja jest dla Ciebie
Beneficjentem programu mogą być osoby fizyczne, które minimum 3 lata są właścicielami lub współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą (w przypadku nabycia tego budynku lub lokalu w drodze spadku – minimalny okres wskazany powyżej nie ma zastosowania).
Pozostałe warunki uzależnione od poziomu dofinansowania:
Kwota należnego dofinansowania uzależniona jest od dochodów oraz zapotrzebowania na energię użytkową do oferowania dla budynku/lokalu mieszkalnego. Natomiast zakres prac oraz efekt wynika z zapotrzebowania na energię użytkową do oferowania dla budynku/lokalu mieszkalnego:
Poziom podstawowy (40 % kosztów kwalifikowanych netto do kwot maksymalnych za zadanie wg załącznika nr 2 poniżej) | poziom podwyższony (70 % kosztów kwalifikowanych netto do kwot maksymalnych za zadanie wg załącznika nr 2 poniżej) | poziom najwyższy (100 % kosztów kwalifikowanych netto do kwot maksymalnych za zadanie wg załącznika nr 2 poniżej)
|
Próg dochodu rocznego beneficjenta: 135 000,00 zł | Próg Dochodu miesięcznego na jednego członka gospodarstwa domowego: |
2 250 zł w gospodarstwie wieloosobowym 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym | 1 300 zł w gospodarstwie wieloosobowym 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym lub gdy beneficjent ma ustalone prawo do zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego |
Beneficjent, który jest w związku małżeńskim w rozumieniu programu nie prowadzi jednoosobowego gospodarstwa domowego. Pozostawanie w związku małżeńskim bez prawomocnie orzeczonej separacji, oznacza zawsze prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego przez małżonków. |
Roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej* |
max. czterdziestokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę | max. dwunastokrotoność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. |
| Dofinansowanie w najwyższym progu tylko dla budynku/lokalu, w którym zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/(m2*rok) |
Ważne! Osoba fizyczna wnioskująca o dofinansowanie nie może być już beneficjentem podstawowego, podwyższonego, albo najwyższego poziomu dofinansowania programu Czyste Powietrze w związku z realizacją przedsięwzięcia w innym budynku/lokalu mieszkalnym (dotyczy umów zawartych na podstawie wniosków o dofinansowanie złożonych od 22.04.2024 r.).
5. Zakres przedsięwzięcia, czyli mnie zużytej energii i niższe rachunki po remoncie
Przed realizacją inwestycji sprawdź, jakie jest obecne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania Twojego budynku/lokalu mieszkalnego. W programie Czyste Powietrze są trzy przedziały tych wskaźników, które określają możliwe do realizacji rodzaje przedsięwzięć:
- określone cele do realizacji,
- zakres inwestycji, czyli na co otrzymasz dotację.
Wszystkie opcje, uwzględniające trzy zdefiniowane wskaźniki zapotrzebowania na energię użytkową przed i po realizacji przedsięwzięcia, znajdziesz w poniższej tabeli. Sprawdź, czy wpisujesz się ze swoim przedsięwzięciem w program.
Potrzebne Ci będą:
- Audyt energetyczny wraz z dokumentem podsumowującym audyt energetyczny przed realizacją przedsięwzięcia (określą jaki jest stan energetyczny budynku i jakie prace należy wykonać, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania).
- Świadectwo charakterystyki energetycznej po realizacji przedsięwzięcia (potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energiędo ogrzewania).
Oba te dokumenty:
- są obowiązkowe,
- muszą być podpisane przez osobę wpisaną do rejestru osób uprawnionych do sporządzania
– świadectw charakterystyki energetycznej (wykaz takich osób znajdziesz na stronie:
rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych), - powinny być poprzedzone wizytą w Twoim domu,
- mogą być sfinansowane z dotacji z Czystego Powietrza.
Lp. | Warunek wartości wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania dla budynku/lokalu mieszkalnego | Rodzaj przedsięwzięcia |
przed rozpoczęciem przedsięwzięcia | po zakończeniu przedsięwzięcia |
1 | poniżej 80 kWh/(m2*rok) | poniżej 80 kWh/(m2*rok) | tylko wymiana źródła ciepła |
2 | od 80 do 140 kWh/(m2*rok) | gdy w ramach przedsięwzięcia wymieniane jest tylko źródło ciepła: -brak zwiększenia | tylko źródło ciepła lub tylko termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła) lub źródło ciepła i termomodernizacja |
gdy w ramach przedsięwzięcia realizowana jest termomodernizacja: -nie więcej niż 80 kWh/(m2*rok), przy czym zmniejszenie wartości wskaźnika musi wynieść co najmniej 40% |
3 | powyżej 140 kWh/(m2*rok) | nie więcej niż 140 kWh/(m2*rok), przy czym zmniejszenie wartości wskaźnika musi wynieść co najmniej 40% | tylko termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła) lub źródło ciepła i termomodernizacja |
załącznik nr 2 do ppcp – koszty kwalifikowane oraz maksymalny poziom dofinansowania
W ramach przedsięwzięcia kwalifikowane są:
- koszt transportu oraz demontażu i postępowania z odpadami powstałymi w wyniku realizacji przedsięwzięcia (kwalifikacja w ramach usług montażu),
- koszt wykonania niezbędnej dokumentacji projektowej dotyczącej: przebudowy konstrukcji dachu pod ocieplenie, modernizacji instalacji wewnętrznej c.o. lub c.w.u., wymiany źródła ciepła, wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
- wykonanie badań i ekspertyz, jeżeli są wymagane przepisami prawa i są niezbędne do wykonania danego zakresu przedsięwzięcia (przy montażu gruntowej pompy ciepła – np. ekspertyzy geologicznej, przy wykonaniu ocieplenia budynku, wymiany stolarki okiennej, drzwiowej i bram garażowych – np. ekspertyzy siedliskowej gatunków chronionych.
W ramach programu nie są kwalifikowane:
- podatek od towarów i usług (VAT) – zawsze ponosi go beneficjent, nawet jeśli uzyskasz 100% dotacji, to jest to kwota netto a VAT opłacasz we własnym zakresie,
- koszty zakupu narzędzi, materiałów wykończeniowych i wyposażenia pomieszczeń.
6. Na jeden budynek/lokal mieszkalny można dostać jedno dofinansowanie, a beneficjentem można być tylko raz. Co to oznacza w praktyce?
Możesz być beneficjentem nowego programu jeżeli do tej pory:
- W ogóle nie korzystałeś z programu lub korzystałeś z programu, ale było to przed 22.04.2024 r. (masz czynną lub zakończoną umowę)
Teraz możesz wnioskować o dotację na realizację Twojego przedsięwzięcia, ale tylko w jednym budynku/lokalu mieszkalnym. Może to być inny budynek/lokal mieszkalny, albo ten sam budynek/lokal mieszkalny, na który dostałeś już dofinansowanie, ale wtedy tylko na inne koszty kwalifikowane, których nie było w Twoim poprzednim wniosku (np. wymieniłeś źródło ciepła i/lub zrobiłeś częściowe ocieplenie wcześniej, a teraz możesz zrobić resztę tego ocieplenia) i tylko jeśli nie zrobiłeś kompleksowej termomodernizacji w tym budynku.
- Korzystałeś już z programu i masz zakończoną umowę, zawartą na podstawie wniosku o dofinansowanie złożonego między 22.04 a 28.11.2024 r.
Teraz możesz wnioskować o dotację ale tylko na ten sam budynek/lokal mieszkalny, i tylko jeśli nie wykonałeś kompleksowej termomodernizacji, czyli możesz złożyć wniosek na tę część termomodernizacji, której dotychczas nie zrobiłeś.
Nie możesz być beneficjentem nowego programu jeżeli:
- Zrealizowałeś kompleksową termomodernizację (wymiana źródła ciepła i pełne ocieplenie) na podstawie wniosku o dofinansowanie złożonego między 22.04 a 28.11.2024 r. lub korzystałeś z programu między 22.04 a 28.11.2024 r. i masz zawartą umowę na dofinansowanie innego budynku/lokalu mieszkalnego.
W tych przypadkach nie możesz dostać dotacji również na kolejny budynek/lokal
mieszkalny.
7. Prefinansowanie (zaliczka) w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze
- Prefinansowanie możliwe jest tylko w podwyższonym i najwyższym poziomie dofinansowania, czyli nie obejmuje podstawowego poziomu.
- Możliwe jest tylko przy wsparciu operatora.
Wynosi do 35%, czyli maksymalnie tyle wartości dotacji do całej Twojej inwestycji może być wypłacone w formie zaliczki jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji (zaliczka nie może przekroczyć 35% przyznanej dotacji przypadającej na dany zakres przedsięwzięcia zawarty w danej umowie z wykonawcą). - Jest uwarunkowane przedłożeniem wraz z wnioskiem o dofinansowanie maksymalnie trzech umów z wykonawcami na realizację danego zakresu przedsięwzięcia, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane przewidziane w przedsięwzięciu.
WFOŚiGW będzie wypłacał zaliczkę na konto wykonawcy na podstawie:
- dyspozycji wypłaty zaliczki składanej przez beneficjenta (na prośbę beneficjenta dyspozycję wypłaty zaliczki wypełnia operator przy użyciu konta grupowego operatora w systemie GWD, następnie beneficjent podpisuje dyspozycję),
- faktury zaliczkowej,
- listy sprawdzającej przed wypłatą zaliczki wypełnionej i podpisanej przez operatora, potwierdzającej spełnienie warunków programu.
8. Operator. Kto to taki, komu i w czym może pomóc
- Rola operatora to bezpłatna, pełna opieka i wsparcie beneficjenta od podjęcia decyzji o realizacji inwestycji, przez realizację przedsięwzięcia aż do jej zakończenia i rozliczenia umowy o dofinansowanie.
- W nowym programie najwyższy poziom dofinansowania a także dofinansowanie z prefinansowaniem możliwe jest do uzyskania tylko przy wsparciu operatora (poziom podwyższony bez prefinansowania opcjonalnie – możesz, ale nie musisz korzystać z pomocy operatora).
- Rolę operatorów w pierwszej kolejności powierzyliśmy gminom oraz WFOŚiGW.
9. Jak złożyć wniosek?
Wnioski o dofinansowanie można złożyć: samodzielnie lub z pomocą Gminnego Punktu (poziom podstawowy lub podwyższony bez prefinansowanie), z pomocą Operatora (poziom podwyższonony bez prefinansowania - opcjonalnie, z prefinansowaniem obowiązkowo), poziom najwyższy tylko z Opoeratorem.
Wniosek składa się:
- wyłącznie poprzez: serwis gov.pl pod adresem https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-czyste-powietrze lub system Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) pod adresem https://gwd.nfosigw.gov.pl,
- wyłącznie w wersji elektronicznej, gdy Wnioskodawca dysponuje podpisem elektronicznym (podpis kwalifikowany lub profil zaufany), w przypadku braku podpisu elektronicznego, konieczne jest dostarczenie również wersji papierowej wniosku wraz z załącznikami z wymaganymi podpisami.
Wersje papierowe wniosków o dofinansowanie można dostarczać:
-
- za pośrednictwem gmin, które zawarły porozumienia w sprawie ustalenia zasad wspólnej realizacji programu priorytetowego „Czyste Powietrze” z WFOŚiGW, lub
- poprzez nadanie do właściwego WFOŚiGW w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (w latach 2016-2025 funkcję operatora wyznaczonego w rozumieniu tej ustawy pełni Poczta Polska S.A.) lub
- bezpośrednio do właściwego WFOŚiGW.
jeśli Wnioskodawca nie dysponuje podpisem elektronicznym po wypełnieniu wniosku w GWD należy zatwierdzić wniosek w systemie. Po zatwierdzeniu wniosku, należy nacisnąć przycisk Przygotuj do podpisu, który spowoduje zmianę statusu wniosku na Oczekuje na złożenie w Funduszu. Następnie wniosek należy wydrukować, podpisać i dostarczyć wraz z podpisanymi załącznikami do WFOŚiGW.

10. Jakie dokumenty przygotować?
Dane konieczne do złożenia wniosku o dofinansowanie:
- Dane wnioskodawcy – adres zamieszkania -adres korespondencyjny, pesel
- Jeżeli wnioskodawca jest w związku małżeńskim należy przygotować również dane osobowe współmałżonka
- Jeżeli wnioskodawca i współmałżonek mają wspólnotę małżeńską należy przygotować załącznik – oświadczenie współmałżonka wg. wzoru
- Jeżeli wnioskodawca jest współwłaścicielem budynku – należy przygotować załącznik- oświadczenie współwłaściciela wg. wzoru
- numer Księgi Wieczystej nieruchomości, na której planowana jest inwestycja i pozyskanie dofinansowania; w szczególnych przypadkach braku właściciela lub braku ujawnienia w KW zmiany może to być akt notarialny / akt zgonu / akt małżeństwa,
- rok wydania pozwolenia na budowę budynku lub zgłoszenia użytkowania budynku,
- powierzchnia całkowita budynku/lokalu mieszkalnego (m²),
- faktury na wydatki poniesione (ustalenie daty rozpoczęcia inwestycji),
- ostatni formularz PIT,
- zaświadczenie wydane przez burmistrza miasta określające przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy - w przypadku ubiegania się o podwyższony poziom dofinansowania,
- w przypadku prowadzenia gospodarstwa rolnego wymagane jest podanie liczby hektarów przeliczeniowych (informacja ta znajduje się w decyzji podatkowej),
- w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej wymagane jest podanie powierzchni przeznaczonej do prowadzenia działalności,
- umowy z wykonawcą — jeśli wnioskuje się o dotację z prefinansowaniem – maksymalnie 3 umowy wg wzoru.
- Dokument podsumowujący audyt
Dane konieczne do złożenia wniosku o rozliczenie:
- Dokumenty dot.uzyskanego dofinansowania - nr umowy dofinansowania nadany przez WFOŚiGW w Katowicach oraz zestawienie zadań (dokumenty te są przesyłane w odpowiedzi na wniosek o dofinansowanie),
- Protokół odbioru prac wykonawcy wg. wzoru,
- Faktury VAT (jeżeli faktury nie posiadają adnotacji : zapłacono, zapłacono gotówka itp. należy przedstawić dowód zapłaty - przelew z banku lub tzw. KP - dowód wpłaty),
- Certyfikaty i dokumenty stanowiące o spełnieniu wymagań programowych (w przypadku kotłów na paliwo stałe np. pellet należy przedstawić certyfikat 5 klasy lub ekoprojektu (ang. ecodesign) - dot. nowego źródła ogrzewania,
- Etykietę energetyczną urządzenia - dot. nowego źródła ogrzewania
- Kartę produktu urządzenia - dot. nowego źródła ogrzewania
- karta przekazania odpadu - dowód zezłomowania starego pieca - należy zwrócić uwagę aby na dokumencie widniał adres, spod którego usunięto stare nieefektywne źródło ciepła. W przypadku braku takiej informacji należy dołaczyc własne oświadczenie potwierdzające tę informację.
- Opinia kominiarska sporządzona po wymianie źródła ciepła na kocioł na paliwo stałe (pellet drzewny, kocioł zgazowujący drewno).
- oferta na stolarkę okienną i drzwiową - wystawiona na wnioskodawcę z podanym adresem inwestycji,
- Deklaracja właściwości użytkowych - dot. okien, stolarki drzwiowej oraz materiałów docieplenia (styropian itp. ),
- Wydruk z kalkulatora grubości docieplenia (w przypadku wykonania prac dociepleniowych systemem gospodarczym).
- Protokół pokontrolny (w przypadku wykonania prac dociepleniowych systemem gospodarczym).
- Świadectwo energetyczne budynku (przy ostatnim rozliczeniu)
11. Warto wiedzieć
Dofinansowania nie udziela się na przedsięwzięcia:
- realizowane w budynkach wykorzystywanych sezonowo lub w budynkach gospodarczych chyba, że źródło ogrzewania służy do celów mieszkaniowych,
- w przypadku gdy, wnioskowana kwota dotacji jest niższa niź 3 tys. złotych. Warunek ten nie dotyczy przedsięwzięć, w zakresie których jest zakup i montaż źródła ciepła,
- w przypadku sprzedaży budynku lub lokalu mieszkalnego przed wypłatą dofinansowania,
- jeśli działalność gospodarcza jest prowadzona na powierzchni całkowitej przekraczającej 30% budynku/lokalu mieszkalnego, z uwzględnieniem sezonowego charakteru tej działalności.
- W przypadku gdy wniosek dot lokalu bądź budynku w którym wyodrębniono więcej niż 2 lokale mieszkalne.
- Okres kwalifikowalności kosztów
Rozpoczęcie przedsięwzięcia to data wystawienia pierwszej faktury lub równoważnego dokumentu księgowego. Może nastąpić nie wcześniej niż 6 miesięcy przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie (koszty poniesione wcześniej, jak i przed oddaniem budynku do użytkowania, nie będą kwalifikowane).
- Okres realizacji przedsięwzięcia wynosi dla dotacji oraz dotacji z prefinansowaniem: do 24 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie, lecz nie później, niż do 30 czerwca 2032 r. ze względu na okres wdrażania programu (2018-2032).
- Zakończenie przedsięwzięcia to data wystawienia ostatniej faktury lub równoważnego dokumentu księgowego lub innego dokumentu potwierdzającego wykonanie prac. Oznacza rzeczowe zakończenie wszystkich prac objętych umową o dofinansowanie, pozwalające na prawidłową eksploatację zamontowanych urządzeń.
